(NCTTO) – Huyện Krông Nô (tỉnh Đắk Nông) hiện đang có một quần thể hang động Chư B’luk, chỉ cách TP. Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) khoảng 40 km về phía Nam. Đây là hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á, với hơn 100 hang động lớn nhỏ và có 5 miệng núi lửa được phát hiện gồm núi lửa Nâm Dơng, núi lửa Băng Mo, núi lửa Nâm Blang, núi lửa Nâm Kar và núi lửa Nâm Gle…
Được biết, các nhà khoa học trước đó đã khảo sát hơn 10 hang dung nham nằm rải rác trên độ cao từ 428m đến 530m so với mặt biển. Hầu hết các hang dung nham có hình dạng ống, nhưng mỗi nơi mang một nét độc đáo khác nhau. Trong đó, hang A1 có nhiều ngóc ngách, ngã rẽ trổ ra nhiều hướng, nhưngcửa hang C9 xuất lộ trên ngọn đồi có độ cao 530m so mới mặt biển, đây cũng là hang cao nhất quần thể, hang này có chiều dài chỉ 200m thông nhau từ hai cửa luôn được ánh sáng trời rọi vào nên dễ tạo ảo giác là lòng hang rất ngắn, lại mang vẻ đẹp rất riêng. Đây là một trong những hang hiếm hoi có hố khí tựa như giếng trời do khối khí thoát ra trong quá trình dòng nham thạch tuôn chảy.
Mặt khác, hang động C7 dài 1.066,5m, rất đẹp và dài, lớn nhất Đông Nam Á. Trong khi đó, hang C3 có chiều dài 594,4m, xếp thứ hai. Ngoài ra, còn có một số cửa hang tại khu rừng đặc dụng cảnh quan Đray sáp gồm các hang: C0, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, B1, B2, B3. Đây đúng là một kiệt tác của tạo hóa.
Tương tự, hang động núi lửa Chư Bluk, thuộc Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Quađó, đây là nơi có giá trị to lớn về mặt di sản địa chất, văn hóa…hiện đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) công nhận là Công viên địa chất toàn cầu vào tháng 7-2020 vừa qua.
Theo các nhà nghiên cứu khoa học trước đó, quá trình hình thành các hang lớn nhỏ bên trong diễn ra cách đây 3.700 năm trước bởi quá trình phun trào núi lửa. Bên trong Chư Blúk thì càng thấy rõ sự tách biệt giữa bên trong và bên ngoài hang động, nơi đây bóng tối bao phủ và chỉ thỉnh thoảng nhận được vài tia sáng le lói xuyên qua những khe đá nứt; không khí ẩm thấp và lạnh lạnh….
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tỉnh Đắk Nông có 6 huyện, thành phố gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong, TP Gia Nghĩa năm trong công viên địa chất toàn cầu UNESCO với tổng diện tích 4.700km2. Có thể thấy, công viên này cũng hội tụ các giá trị tiêu biểu về địa chất, địa mạo, khảo cổ, văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực. Bên cạnh các hang động kỳ vĩ, các mạch nước chảy ra ở khu vực hang động núi lửa cũng tạo nên những dòng thác đẹp, lãng mạn. Gồm, thác nước Đray Sáp, Gia Long, Trinh Nữ…
Chia sẻ về điều này, Nhà báo – Luật gia Hồ Minh Sơn – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC), đại diện Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống cho hay kể từ năm 2013, UBND tỉnh Đắk Nông đã phối hợp cùng Bảo tàng Địa chất Quốc gia từng tiến hành khảo sát sơ bộ hệ thống hang động núi lửa dọc sông Sêrêpôk. Đồng thời, với việc phát hiện hang động núi lửa có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với những tiềm năng phát triển du lịch, một trong những ngành kinh tế mũi nhọn tại tỉnh Đắk Nông. Vì vậy, chúng tôi đang lên kế hoạch phối hợp với Sở VH-TT&DL, Hội VHNT tỉnh Đắk Nông để thực hiện trại sáng tác ảnh chủ đề “Đắk Nông, vùng đất, con người – tiềm năng và phát triển” với mục đích chào mừng Kỷ niệm 20 thành lập tỉnh Đắk Nông, phản ánh chân thực về con người, thiên nhiên sinh động, những thành tựu to lớn trong sự nghiệp đổi mới của Đảng bộ và Nhân dân Đắk Nông qua ống kính nhiếp ảnh.
Theo Nhà báo – Luật gia Hồ Minh Sơn cho biết ngay sau trại sáng tác ảnh chúng tôi sẽ lập hội đồng thẩm định để chọn ảnh phục vụ triển lãm Hội nghị quốc tế về hang động núi lửa lần thứ 20 tại tỉnh Đắk Nông. Đây còn là cơ hội để địa phương giới thiệu, quảng bá hiệu quả hình ảnh Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông đến bạn bè quốc tế. Cũng dịp này, chắc rằng tỉnh Đắk Nông sẽ đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về hang động núi lửa, góp phần bảo tồn và khai thác có hiệu quả các di sản có giá trị quốc tế của địa phương để giới thiệu với bạn bè trong nước và quốc tế.
(Bài được xuất bản ấn phẩm tạp chí in Thương trường và Doanh nghiệp thuộc Viện IMRIC số T8/2022)
Tấn Trung – Mạnh Linh
